Het denken van de Nederlandse filosoof Leo Polak (1880-1941) heeft nog altijd niet aan actualiteit ingeboet. Hij bepleitte hartstochtelijk de autonomie van de menselijke rede, worstelde met de grondslag van onze ethiek en wierp zich in een tijd van politieke massabewegingen en toenemende verzuiling op als kampioen van het vrije denken. Zelfs tijdens de Duitse bezetting hield hij vast aan zijn zelfstandig oordeel – een houding die hij eind 1941 met de dood in een concentratiekamp moest bekopen. Al die jaren (...) hield hij een dagboek bij, voor hem een essentieel middel om greep te krijgen op zijn leven. Op basis hiervan worden in deze bundel nieuwe aspecten van Polaks leven en werk belicht: zijn denken over schuld en vergelding, zijn verhouding tot grote filosofen als Spinoza en Heymans en zijn houding tegenover het nationaalsocialisme, maar ook zijn familieleven, zijn boekenverzameling en zijn geestelijke nalatenschap. (shrink)

Deze studie onderzoekt de zin van de empirische sociale weten- schap voor de interpretatie van het menselijk bestaan. Ik vraag naar de betekenis van de sociale wetenschap voor het begrip van het menselijk bestaan als grondslag van rationaliteit en vrijheid. De analyse van de wetenschapsleer, de ethiek en de cultuurfilosofie van Max Weber levert een bijdrage aan de beantwoording van deze vraag. De filosofische vraagstelling die deze studie leidt is niet vreemd aan de inspiratie van Webers denken. (...) Die inspiratie is gelegen in de vraag naar het lot van de vrijheid van individuen onder voorwaarde van een gerati- onaliseerde wereld. In deze studie wordt de aandacht in hoofdzaak gericht op de filosofische grondslagen van Webers wetenschapstheoretisch en ethisch denken. De centrale leidraad van mijn interpretatie is de oppositie van feitelijkheid en idealiteit, en van immanentie en transcendentie. Daardoor kan een aantal belangrijke motieven van Webers denken rond rationaliteit en vrijheid aan het licht gebracht worden welke samenhangen met de filosofische grondslagen ervan. Weber heeft gesteld, dat het probleem van rationaliteit en vrijheid in onze samenleving alleen intellec- tueel zuiver gethematiseerd kan worden op basis van een empirisch wetenschappelijke benadering van de realiteit. Een dergelijke analyse moet zich los maken van de vooroordelen van een speculatieve geschiedfilosofie. Het sociaal-wetenschappe- lijk denken van Weber pretendeert empirische geldigheid en heeft daarom in zijn visie een antimetafysische strekking. Toch blijft zijn denken gebonden aan zeer specifieke vooron- derstellingen van filosofische aard welke hij ontleent aan de wetenschapslogica van zijn dagen. Het is een van de theses van deze studie dat Weber de filosofische grondslagen van zijn conceptie van sociale wetenschap verheldert door een beroep op te doen het neo-kantianisme van H. Rickert en de fenomenologie van E. Husserl. (shrink)

Deze tekst vertrekt vanuit een van de meest invloedrijke denkers in de metafysica, namelijk Aristoteles. We lezen hem via de interpretatie van Giorgio Agamben in het artikel On potentiality. 4 Agamben werpt in die tekst een nieuw licht op het onderscheid tussen potentialiteit en act. De Westerse metafysica heeft vaak de act geprivilegieerd boven de potentialiteit. Enkel actuele entiteiten zouden bestaan, terwijl mogelijkheden behoren tot het domein van de verbeelding. Aristoteles ondermijnt deze stelling volgens Agamben. De mens (...) als redelijk dier is een potentieel wezen. De verwerkelijking van zijn essentie is het cultiveren van de rede als potentialiteit. In de mens zijn act en potentialiteit één. Daarom moeten wij begrijpen in welke zin potentialiteiten bestaan en hoe zij zich verhouden tot de act. Het antwoord vinden wij in de verwerkelijking van impotentialiteit, of het vermogen om dingen niet te doen. De mens kan niet enkel x doen, maar ook actief x niet-doen. Bijvoorbeeld in de vasten kan men van niet-eten een project maken. Agambens studie van impotentialiteit verduidelijkt daarmee wat de termen ‘act’ en ‘potentialiteit’ precies betekenen. Agamben stelt voor om elke actualisering te begrijpen als de opschorting van een impotentialiteit. De vaster die begint te eten, schort zijn project tot niet-eten op. Los van deze of gene actualisering is de wereld eerst de verzamelnaam voor alle mogelijke actualiseringen en die mogelijkheden zijn nooit uitgeput in eender welke actualisering van de wereld. De mens is dan het wezen dat, dankzij zijn impotentialiteit, inziet dat de wereld steeds meer is dan enkel wat het geval is. (shrink)

Internationale markten zijn de afgelopen decennia sterk mondiaal ontwikkeld en veel bedrijven zijn in deze geglobaliseerde context uitgegroeid tot belangrijke, quasi-politieke spelers. Deze stormachtige economische ontwikkelingen bieden kansen en welvaart aan velen, maar kennen echter ook schaduwzijden, van milieubelasting tot belastingontwijking. In deze bundel verkennen de auteurs het idee van de ‘open samenleving’ om vat te krijgen op deze nieuwe realiteit. De open samenleving naar het ideaal van Popper, waarin mensen de vrijheid hebben om hun mening (...) uit te drukken, initiatief te nemen, en elkaar tegen te spreken, wordt gezien als de grondslag voor vrijheid, welvaart, en vooruitgang. Deze bundel onderzoekt of de toegenomen openheid van markten de open samenleving als politiek ideaal dichterbij heeft gebracht. De auteurs werpen vanuit verschillende perspectieven een kritisch licht op de bedreigingen die voortvloeien uit mondiale markten en de toegenomen macht van ondernemingen. Ze stellen óók de vraag of het gedachtegoed van de open samenleving inspiratie kan bieden bij het tegengaan van die bedreigingen. Kunnen nieuwe vormen en interpretaties van ‘openheid’ worden gevonden, die tegenwicht bieden tegen de excessen van de vrijemarkteconomie? (shrink)

In hoeverre kan een literair werk bijdragen tot de ethische ontwikkeling van zijn lezers, of juist niet? Behalve een genuanceerd antwoord op deze vraag, wil dit boek premissen bieden voor een methode om de ethische inslag van een literair werk aan het licht te brengen. Dat de romans van de Nederlandse schrijver Frans Kellendonk (1951-1990) een goede casus vormen om dieper op deze problematiek in te gaan, ligt voor de hand. Kellendonk staat immers bekend als een van (...) de meest controversiële Nederlandse auteurs van het einde van de twintigste eeuw. Vandaag wordt hij vooral beschouwd als een soort profeet van het hedendaagse scepticisme omtrent de multiculturele samenleving. Zijn laatste roman, 'Mystiek lichaam' (1986), zorgde bijvoorbeeld voor een geruchtmakende ideologische rel, terwijl er volgens sommige critici geen vuiltje aan de lucht was. Kellendonks romans stellen de eenduidige lectuur ervan steevast op de proef. - [provided by publisher]. (shrink)

In de hiernavolgende bijdrage zal het erom gaan te pogen een ander licht te werpen op de globalisering der wereldeconomie die onze planeet sinds enkele decennia teistert. In de theoretische aandacht die deze historische ontwikkeling te beurt viel gedurende de tweede helft van de voorbije eeuw, werd het verband met zowel de ‘economisering’ als de ‘technologisering’ van onze leefwereld zoals geduid in de marxistische en techniekphilosophische critiek centraal gesteld; zij werd tevens gesitueerd in de context van “de postmoderne (...) conditie” in den zin van Lyotard2. Ook de rationaliteitscrisis tout court die hiermee samenhangt beschouw ik als een uitgangspunt, hoewel men over haar aard en oorzaken van mening kan verschillen. De oorspronkelijkheid van deze bijdrage zal dan ook niet te vinden zijn in de bespreking van een der bovenvermelde punten, maar in een ander begrip van de betrekkingen tussen de totaliteit van dit proces en de in onze gewaarwordingen gegeven, ‘natuurlijke’ werkelijkheid. (shrink)

Het is een bekend feit dat Wittgenstein een grote belangstelling voor muziek had, en ook dat er verspreid over zijn werk tal van opmerkingen over te vinden zijn. Maar hoewel er bibliotheken volgeschreven zijn over de meest uiteenlopende aspecten van Wittgensteins filosofie, is aan deze opmerkingen opmerkelijk genoeg nauwelijks systematisch aandacht besteed. In deze bijdrage wordt eerst ingegaan op de biografische vraag welke rol muziek in het leven van Wittgenstein speelde. Vervolgens komt aan de orde wat hij in (...) zijn werk zegt over muziek. Welk licht werpen de opmerkingen over muziek op de filosofische problemen die hem bezighielden? (shrink)

Wat is een weerbare democratie? Hoe gaan we om met krachten die zich niet aan de regels van onze rechtsstaat houden? 00Steeds meer politieke partijen stellen ongrondwettelijke maatregelen voor, radicale groeperingen trachten door terreur anderen hun wil op te leggen, buitenlandse regimes pogen in onze democratie te interveniëren en lidstaten van de EU nemen wetten aan die de democratie allesbehalve bevorderen. 'De strijd om de democratie' behandelt in het licht van deze ontwikkelingen het vraagstuk van de 'weerbare democratie'. (...) In hoeverre zijn ondemocratische maatregelen geoorloofd om de democratie te beschermen? In deze actuele bundel laten vooraanstaande denkers als Afshin Ellian, Bastiaan Rijpkema, Paul Cliteur, Gelijn Molier en Dirk Verhofstadt hun licht schijnen over deze meer dan urgente vraag. (shrink)

Ignatieff reageert op het essay 'Een tijd van wangeloof' van Nicola Chiaromonte en ziet de hedendaagse cultuur in het licht van een optimistisch gestemd liberalisme. Volgens hem is er geen maat meer voor wat goed is, bestaat er alleen nog maar een maat voor het kwaad. Wreedheid ziet hij als het grootste kwaad en de mensenrechten zijn nodig om ons tegen deze wreedheid te beschermen.

Behalve onze volledige erkenning dat in het Stoïcisme een duidelijke herinnering ligt aan Gods overmachtige openbaring van zijn scheppingsorde, is ook met waardering te melden dat de Stoa een sterk besef heeft gehad van een onder de oppervlakte van het actieve leven gelegen diepere dimensie van de zogenaamde zedelijke deugden. Zelf spreek ik liever van ‘disposities’, de eerste onderlaag in de structuur van de concrete menselijke activiteiten.De genoemde stoïsche gedachte is van belang in het licht van de latere ontwikkelingen (...) van de praxeologie, met name in de zogenaamde goederenethiek, plichtenethiek of verantwoordingsethiek. ‘Gezindheidsethiek’ in diverse wijsgerige stromingen kon daarbij aanknopen. Dit was inderdaad een bij de Stoa positief te waarderen voortzetting van een reeds bestaande Sokratische, Platonische en Aristotelische traditie. Het is een goede weerstand tegenover elke tot de oppervlakte van het handelen beperkte visie, die dit oppervlakte-niveau, deze boven- of buitenkant, abstraheert, verzelfstandigt en overschat. Een denken in deze trant van wetticisme en activisme, van formalisme, legalisme en verjuridisering van de moraal, is met de reformatorische wijsbegeerte te weerstaan vanuit haar analyse van de dieptedimensies in de actstructuur: acten, disposities, ethos en centraal-religieuze worteldimensie in het menselijk hart. (shrink)

The minister of Agriculture, Nature Management andFisheries of the Netherlands reflects on the question``Is agriculture in need of ethics?'' Changingnorms and values in society, the influence of newtechnologies (such as biotechnology) and theinternational trade liberalisation (WTO) providearguments for a positive answer on this question.

The increasing use of Artificial Intelligence for making decisions in public affairs has sparked a lively debate on the benefits and potential harms of self-learning technologies, ranging from the hopes of fully informed and objectively taken decisions to fear for the destruction of mankind. To prevent the negative outcomes and to achieve accountable systems, many have argued that we need to open up the “black box” of AI decision-making and make it more transparent. Whereas this debate has primarily focused on (...) how transparency can secure high-quality, fair, and reliable decisions, far less attention has been devoted to the role of transparency when it comes to how the general public come to perceive AI decision-making as legitimate and worthy of acceptance. Since relying on coercion is not only normatively problematic but also costly and highly inefficient, perceived legitimacy is fundamental to the democratic system. This paper discusses how transparency in and about AI decision-making can affect the public’s perception of the legitimacy of decisions and decision-makers and produce a framework for analyzing these questions. We argue that a limited form of transparency that focuses on providing justifications for decisions has the potential to provide sufficient ground for perceived legitimacy without producing the harms full transparency would bring. (shrink)

For many years, some urban architecture has aimed to exclude unwanted groups of people from some locations. This type of architecture is called “defensive” or “hostile” architecture and includes benches that cannot be slept on, spikes in the ground that cannot be stood on, and pieces of metal that hinder one’s ability to skateboard. These defensive measures have sparked public outrage, with many thinking such measures lead to suffering, are disrespectful, and violate people’s rights. In this paper, it is argued (...) that these views are difficult to defend and that much more empirical research on the topic is needed. (shrink)

In lieu of an abstract, here is a brief excerpt of the content:A Milanese Quartet FRED LICHT Milan, so often thought of as the heartless capital of grinding industry and heedless hedonism, is nevertheless home to at least four of the highest achievements of western art. Considered as a quartet, they represent both the greatness and the equivocal nature of human endeavor. Two of them, Raphael’s Sposalizio and Bramante’s Church of Santa Maria presso San Satiro, deal with the harmonious (...) congruence of human aspirations and human achievement attained by the grace of Providence. The limitations of human experience are accepted not as a curse but as a blessing because they are imposed by Divine Will. For Raphael as for Bramante, the artist’s obligation is to penetrate to the uttermost limits that circumscribe human existence. Having reached those limits he transmits to us the assurance that supreme fulfillment and serenity lie within and not beyond our grasp. The other two works, Leonardo’s Last Supper and Michelangelo’s Pietà Rondanini, conceive of the limits so gratefully acknowledged by Raphael and Bramante as nothing but the tragic starting point for their art. We can assume that all four artists had read Eccclesiastes and knew that “All is Vanity!” and consequently knew of the inevitable ruination that befalls everything terrestrial. Bramante and Raphael never mentioned the knowledge they had acquired from Ecclesiastes. Leonardo and Michelangelo made their recognition of Vanitas the very essence of their art. i. of this quartet, Raphael’s Marriage of the Virgin is by far the least popular today (fig. 1). The most obvious factor that arion 27.2 fall 2019 tends to make us wary of Raphael’s early work is its criminal overuse by religious as well as profane publicity. It has been massively reproduced in edulcorated colors, fragmented to yield sentimental details, visually bowdlerized. We cannot help but be heartily sick of Raphael Madonne on those hideous little catechism-class handouts and on expensive as well as cheap bonbonnières. We have become wary of seductive paintings and Raphael’s Sposalizio is eminently seductive. We may have sloughed off nearly all the Victorian hypocrisies and strictures, but in art we continue to be stoutly puritanical. We are more than a little convinced that seduction must necessarily be the result of a false or calculating appeal for our sympathies which we should resist. And there can be no doubt about it, Raphael, especially during his youth and early maturity, seduces and intends to seduce. Since we have little reason for self-esteem, we dismiss out of hand the possibility that Raphael might genuinely love us sight unseen. Indeed, who are we that he should want to seduce us? The love he bears us is a nuisance because it is hard to deserve or live up to such affection. So it is natural to suspect him of ulterior motives that might demean or disappoint us were we to fall victim to his seduction. Yet love is one of Raphael’s great gifts. If we feel unworthy of what he offers us, if we have been conditioned to distrust anyone who courts us without an obvious motive, then that’s our loss, not his. Perhaps if we look a little more closely at this particular seducer’s methods, we will find that they are practiced in good faith. He loves us because he sees the world sub specie amoris. The particular task he sets himself is not an easy one. The narrative, the wedding of the Virgin, is both intimate in spirit and minuscule in action. It hardly seems suitable for an altar that has to have an immediate effect on the faithful who approach it. It is a story that has been illustrated by many artists before Raphael—Perugino’s painting of the same subject is rightly and frequently cited—but it was Raphael who gave it its ideal and definitive representation. Just as paint20 a milanese quartet ings of the Last Supper painted after Leonardo’s version always strike us as a bit of a failure even when attempted by such giants as Tintoretto, Rubens or Tiepolo, so is it impossible to think of any Sposalizio after Raphael’s without an edge of disappointment. In fact... (shrink)

The RNA editing enzyme ADAR1 seemingly has more functions besides RNA editing. Mouse models lacking ADAR1 and sensors of foreign RNA show that RNA editing by ADAR1 plays a crucial role in the innate immune response. Still, RNA editing alone cannot explain all observed phenotypes. Thus, additional roles for ADAR1 must exist. Binding of ADAR1 to RNA is independent of its RNA editing function. Thus, ADAR1 may compete with other RNA-binding proteins. A very recent manuscript elaborates on this and reports (...) competition of ADAR1 with STAUFEN1, thereby modulating RNA-degradation. ADAR1 is also known to recruit proteins such as DROSHA to nascent transcripts. Still, many open questions remain. For instance, the biological role of the Z-DNA binding domains in ADAR1 is not defined. Moreover, the impact of ADAR1 on the RNA-folding landscape is unclear. In sum, moonlighting functions of ADAR1 may be manifold and have a great impact on the transcriptome. Adenosine to inosine RNA editing by ADAR1 is mostly known for its role in the innate immune response to help discriminate self from non-self RNA. Here we discuss the other face of ADAR1 that impacts on cellular processes independent of its editing function. These include Staufen-mediated-decay, mRNA processing, or miRNA maturation. (shrink)

Nicht nur die Grenzen von Kunst und Leben sind in Bewegung, auch diejenigen zwischen den Einzelkünsten selbst verflüchtigen sich, sodass die kunstwissenschaftlichen Einzeldisziplinen den Arbeiten kaum mehr gerecht werden. Die Interart Studies spüren an Beispielen aus Film, Theater, bildender Kunst, Musik, in Ästhetik und Medientheorie Phänomene der Überschreitung auf, um zu erproben, wie diese mit neuen Mitteln methodisch und theoretisch adäquat zu fassen sind.

Name der Zeitschrift: Paragrana Jahrgang: 25 Heft: 2 Seiten: 12-26.

This article tells the story of an Israeli regulatory program aimed at luring back home Israeli companies listed only on U.S. stock markets, to facilitate dual listing of their stocks on the Tel Aviv Stock Exchange. Beyond documenting a piece of Israeli political economy, this article provides several lessons of general relevance to small or emerging markets as well as to large ones. In this story, the regulator of the small market finds itself a regulatory price-taker. In a mirror image, (...) the U.S. market emerges as a global regulatory price-setter. This regulatory externality, or regulatory arbitrage, is disturbing because the standard with which Israeli regulation had to align is the watered-down version for non-U.S. issuers. Indeed, any effort to require an iota of additional disclosure beyond the American foreign issuer regime has failed due to vehement objections from the Tel Aviv Stock Exchange and business interest groups. The role of the stock exchange as regulator and the interplay between corporate law and securities regulation are also discussed in this context. This article thus casts some doubt on the desirability of piggybacking on foreign markets. Sometimes, it turns out, piggybacking can be a ride to the bottom. (shrink)

_The interest in "social sustainability" has recently increased in the field of urban development. We want societies, cities, and neighborhoods to be economically and environmentally sustainable, but we also want urban areas that are safe, diverse, walkable, and relaxing, just to mention a few examples. Strikingly, however, there is no consensus regarding what definition of "social sustainability" should be employed. Additionally, some people are skeptical about the prospect of finding a useful definition at all and claim it is impossible to (...) satisfactorily define the concept for various reasons, such as its complexity. A potential first step towards navigating this conceptual maze is to provide desiderata for a definition of social sustainability. We defend a list of nine desiderata and thereby create a theoretical framework for analyzing and constructing a definition of "social sustainability". We also examine the skeptical arguments and find that it is premature to conclude that the goal of finding a useful definition is hopeless. With the criteria in place, the future debate can proceed by assessing definitions of "social sustainability" in a more structured and transparent manner. This activity is of upmost importance if we want to create just cities._ _Keywords:_ Social Sustainability, Definition, Purposes and Aims, Conditions of Adequacy. (shrink)